.jpg)
Çocukluğumun geçtiği 90'larda bu kadar sebze-meyve çeşidi var mıydı, varsa da biz mi bilmiyorduk veya alamıyorduk hatırlayamıyorum ama günümüzde o kadar çok ve bol sebze-meyve çeşidi var ki. Mesela sebzelerden Alabaş, meyvelerden ise Kamkat ve Muşmula daha önce varlıklarından haberdar olmayıp son 10 sene içinde keşfettiğim ve alıp yediğim sebze-meyveler içinde yer alıyor. Benim yeni keşfettiğim bir diğer sebze ise beyaz turp oldu. Siz beyaz turpu biliyor muydunuz? Daha önce görmüş müydünüz? Alıp tadına bakmış mıydınız? Ben yeni tattığım bu sebze hakkında araştırma yaptım. Nedir? Nerede yetişir? Besin değeri nedir? Yararı-zararı var mıdır? Siz de öğrenmek isterseniz yazımı okumaya devam edin.
.jpg)
Beyaz Turpun Familyası
Beyaz turp turpgiller ailesinden olup, Raphanus Raphanistrum türüne mensup uzun ve tüp şeklinde bir kök sebzedir. Japonca "Büyük Kök" anlamına gelen Daikon olarak adlandırılan beyaz turp, Japon turpu, Çin turpu, kış turpu olarak da bilinir.
Beyaz Turpun Ülkemizde Yetiştirildiği Yerler
Beyaz turpun anavatanı Güneydoğu ve Doğu Asya'dır. Beyaz turp Japonya ve Çin başta olmak üzere Doğu Asya ülkelerinde yaygın olarak bulunur ve Asya mutfağında sıklıkla kullanılır. Ilık ve serin iklim sebzesi olan, Uzakdoğu'dan tüm dünyaya yayılan beyaz turp ülkemizde de sıkça tüketilir. Beyaz turp yetiştiriciliği ülkemizde de yapılmaktadır. Ülkemizde Akdeniz Bölgesi, Ege Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi kıyılarında yetiştirilmektedir.
Beyaz Turpun Tüketildiği Mevsim
İlkbahar ve sonbahar döneminde veya toprak sıcaklığının 12-15 derece olduğu aralıklarda ekimi yapılan beyaz turp, sonbahar ve kış aylarında özellikle kasım ve ocak ayları arasında hasat edilir. Sebzenin mevsimi kasım ayından mart ayına kadardır ve bu dönemlerde pazarlarda sıkça bulunur. Beyaz turpun birkaç farklı çeşidi vardır ve her birinin tadı, dokusu ve görünümü arasında ufak farklılıklar vardır.
.jpg)
Beyaz Turpun Besin Değeri
Turpgillerin en faydalı çeşidinden olan beyaz turp besin değeri açısından oldukça zengin bir sebzedir. Yaklaşık %95'i su olan beyaz turp az miktarda karbonhidrat içerir ve 100 gramı yaklaşık 14 kilokaloridir (kcal). Beyaz turpun 100 gramı;
-2,5 g Lif
-1,89 g Karbonhidrat
-1,1 g Protein
-0,15 g Yağ
-2 IU A Vitamini
-322 mg Potasyum
-33 mg Kalsiyum
-27 mg C Vitamini
-18 mg Sodyum
-0,8 mg Demir içerir.
Beyaz Turpun Faydaları
İçerdiği vitaminler ve mineraller bakımından tam bir şifa deposu olan beyaz turp;
-Antioksidan açısından zengindir.
-Kanser riskini azaltır.
-Kalp sağlığını korur.
-Kana oksijen sağlar.
-Kirli kanı temizler.
-Kan basıncını düşürmeye yardım eder.
-Bağışıklığı güçlendirir.
-Sindirim sağlığını destekler ve sindirimi kolaylaştırır.
-Bağırsak hareketlerine yardımcı olur, kabızlığı önler.
-Mideyi ülsere karşı korur.
-Kemik hastalıklarına karşı vücudu korur.
-Kemiklerin yapısını güçlendirir.
-Kronik hastalıkları uzak tutar.
-Bronşit ve öksürüğe iyi gelir.
-Kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
-Vücudun toksinleri atmasına yardım eder.
-Karaciğer fonksiyonunu destekler.
-Kan şekerini dengeler.
-Kansızlık sorununu azaltır.
-İltihap giderici özelliklere sahiptir.
-Yaraların iyileşmesini teşvik eder.
-Kilo kaybını destekler.
-Uzun süre tokluk hissi verir.
-Sakinlik ve dinginlik verir.
-Stresi azaltır.
-Uykusuzluk problemini ortadan kaldırır.
.jpg)
Beyaz Turpun Zararları
Beyaz turp güvenli ve sağlıklı bir sebze olmasına rağmen nadir de olsa bazı olumsuz yan etkilere neden olabiliyor. Bu olumsuz yan etkilerin başında, aşırı tüketildiğinde gaz, şişkinlik, mide ağrısı gibi sindirim sorunları, karın ağrısı geliyor. Bazı kişilerde kurdeşen, kaşıntı ve sindirim sıkıntısı gibi gıda alerjisi görülebiliyor. Safra kesesi taşı olanlar için zararlı kabul ediliyor. Tiroid bezinin normal işlevine müdahale edebiliyor. Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınların beyaz turp tüketiminde dikkatli olması, tüketmeden önce doktora danışması gerekiyor.
Beyaz Turpun Kullanım Şekli
Beyaz renkli, uzun, tüp şeklinde ve yeşil tepeli olan beyaz turpu semt pazarımızda ilk gördüğümde, görünüş itibariyle havuca benzetmiştim. Hatta ''Yeni bir havuç çeşidi mi acaba'' diye düşünmüştüm. Beyaz turp olduğunu öğrenince de tadını merak edip almıştım. Beyaz turpu yemeden önce dış kabuğunu aynı havuç temizler gibi soydum. Yuvarlak dilimler şeklinde kestim ve bu şekilde çiğ olarak tükettim. Beyaz turpun normal turptan tek farkı lezzeti. Çoğu turp çeşidindeki keskin baharatlı, acımsı tat beyaz turpta yok. Beyaz turp daha hafif ve tatlı bir tada sahip. Orta büyüklükteki bir adet beyaz turp bir günlük yemek için bana fazla geldi. O yüzden 2 günde tükettim. Beyaz turp doğrudan çiğ olarak tüketilebildiği gibi diğer turp çeşitlerinden farklı olarak pişirilerek ve turşu olarak da tüketilebiliyor. Ayrıca, beyaz turpun yeşillik kısmı salatalara da eklenebiliyor. Besin değeri çok yüksek ve sağlık için de son derece faydalı olan beyaz turpu, kasım-mart ayları arasında pazarlarda, marketlerde gördüğünüz an alın, öğünlerinizden eksik etmeyin siz de.
