UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization-Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü) 16 Kasım 1945 tarihinde, bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen, evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla kuruldu. UNESCO'nun Paris'te toplanan 17. Genel Konferansı kapsamında, 16 Kasım 1972 tarihinde ''Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'' kabul edildi. Türkiye bu sözleşmeye, 14 Nisan 1982 tarihinde taraf olma kararı aldı. 23 Mayıs 1982 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan kanun, 14 Şubat 1983 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Gerekli belgelerin UNESCO Genel Merkezi'ne sunulmasıyla, Türkiye sözleşmeye 16 Mart 1983 tarihinde resmen taraf oldu.
1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi'ne göre oluşturulan ve Dünya Mirası Komitesi tarafından belirlenen Dünya Mirası Listesi'nde, Türkiye'de 19'u kültürel, 2'si karma olmak üzere 21 miras alanı bulunmaktadır. (Yazının yayınlandığı tarih itibariyle geçerli). UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınan bu mirasların yanı sıra bir de bu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan miraslardan oluşan Geçici Liste bulunmaktadır. Türkiye'nin Geçici Listede, 72 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 79 mirası bulunmaktadır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde Türkiye'de bulunan miras alanları ve listeye dahil ediliş tarihleri
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
İç Anadolu Bölgesi'nde, Sivas'ın Divriği ilçesinde bulunan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, 06 Aralık 1985 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildi.
Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde, yapımına 1228 yılında başlanıp 1243 tarihinde tamamlanan yapı kompleksi, iki kubbeli cami, darüşşifa ve türbeden meydana gelir. Ulu Cami, Süleyman Şah'ın oğlu Ahmet Şah tarafından, Darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır. İslam mimarisinin en güzel inşa edilmiş alanlarından birini temsil eden yapının en büyük özelliği, taş işçiliğinin en nadide ve ince örneklerini yansıtan motifleri ve uzaktan bakıldığında simetrik olduğu düşünülen fakat özünde asimetrik olan bezemelerde yer alan on binlerce motifin hiçbirinin kendini tekrar etmemesidir.
İstanbul'un Tarihi Alanları
Marmara Bölgesi'nde, İstanbul Tarihi Yarımada içinde yer alan İstanbul'un Tarihi Alanları; Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Sit Alanı (Hipodrom, Ayasofya-ı Kebir Camii Şerifi, Aya İrini, Küçük Ayasofya Camisi ve Topkapı Sarayı), Süleymaniye Koruma Alanı, (Süleymaniye Camisi ve çevresi), Zeyrek Koruma Alanı (Zeyrek Camisi ve çevresi) ve İstanbul Kara Surları Koruma Alanı olmak üzere 4 bölge halinde, 06 Aralık 1985 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildi.
M.Ö. 7. yüzyılda kurulan İstanbul, Avrupa ve Asya'yı birbirine bağlayan stratejik konumu nedeniyle tarihi boyunca kentte hüküm süren uygarlıklar için daima çok önemli olmuş, Roma, Doğu Roma ve Osmanlı gibi büyük imparatorluklara başkentlik yapmıştır. Bu bölge, sadece şehrin değil, devletin ve yakın coğrafyanın da merkezi olmuştur.
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya
İç Anadolu Bölgesi'nde, Nevşehir il sınırları içinde bulunan Göreme Milli Parkı ve Kapadokya; Göreme Milli Parkı, Derinkuyu Yeraltı Şehri, Kaymaklı Yeraltı Şehri, Karlık Kilisesi, Aziz Theodore Kilisesi, Karain Güvercinlikleri ve Soğanlı Arkeolojik Alanı olarak yedi bölüm halinde, 06 Aralık 1985 tarihinde, doğal/kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildi.
Kapadokya, benzersiz jeolojik yapısı ile Paleolitik Dönem'den beri devamlı yerleşim alanı olmuş ve Anadolu kültür tarihine tanıklık etmiştir. Bölgenin en önemli özelliği, rüzgarın ve yağmur sularının oluşturduğu çok sayıda peribacasına sahip oluşudur. Özellikle Göreme ve civarında kayalara oyulmuş yüzlerce kilise ile güvenlik amacıyla inşa edilmiş Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri gibi yüzlerce yeraltı şehri hala gizemini korumaktadır. Selçuklu taş işçiliğinin en güzel örneklerinin sergilendiği kervansaraylar, türbeler, medreseler ile Osmanlı Dönemi yapıları ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
Hattuşa: Hitit Başkenti
Karadeniz Bölgesi'nde, Çorum ilinin Boğazkale ilçesinde yer alan Hattuşa, 28 Kasım 1986 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne eklendi.
''Bin Tanrılı Şehir'' olarak anılan Hattuşa, M.Ö. 1650'lerde kurulmuş olan Hitit İmparatorluğu'na 450 yıl boyunca başkentlik yapmış ve gelişmiş kent yapılarıyla Antik Çağ'ın en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Hattuşa Anadolu'nun da ilk başkenti olma unvanına sahiptir. Açık hava müzesi şeklindeki Hattuşa, Aşağı Şehir ve Yukarı Şehir olmak üzere iki alandan oluşmaktadır. Aşağı Şehir'de sivil yaşam alanları, Yukarı Şehir'de ise çok sayıda tapınağın bulunduğu Tapınaklar Mahallesi yer alır. Günümüzde görülebilen kalıntılar arasında tapınaklar, anıtsal kapılar, kraliyet yapıları ve surlar bulunmaktadır.
Nemrut Dağı
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Adıyaman ilinin Kahta İlçesi'nde bulunan 2150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı, kültürel kategorisinde, 11 Aralık 1987 tarihinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil oldu.
Bölgede hüküm sürmüş Kommagene Krallığı'nın kralı I. Antiochos, tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için dağın tepesine pek çok Yunan ve Pers tanrısının heykelini yaptırmıştır. Heykeller, Helenistik, Pers ve Kommagene ülkesinin özgün sanatı harmanlanarak yontulmuştur. Antiochos'un (M.Ö. 69-34) mozolesi Helenistik Dönem'in en iddialı yapılarından biridir. Antiochos Tümülüsü, dev heykeller, Eski Kale, Yeni Kale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü milli park içinde kalan kültürel değerlerdendir.
Hieropolis - Pamukkale
Ege Bölgesi, Denizli il sınırları içinde yer alan Pamukkale-Hierapolis, 17 Aralık 1988 tarihinde, doğal/kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne eklendi.
Antik kentin, M.Ö. 2. yüzyılda, Bergama krallarından II. Eumenes tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Metal ve taş işlemeciliği, dokuma kumaşları ile ünlü olan kent, Büyük Konstantin döneminde Frigya bölgesinin başkentliğini yapmış, Bizans döneminde Piskoposluk merkezi olmuştur. Çaldağı'nın güney eteklerinden gelen kalsiyum oksit içeren suların oluşturduğu görkemli beyaz travertenler, taşlaşmış şelaleler, Hierapolis Arkeolojik Kenti Antik Çağlardan bugüne kadar ulaşan en çarpıcı örneklerdendir. Ayrıca bu alan çok çeşitli rahatsızlıklara iyi geldiğine inanılan şifalı suları ile de ünlüdür
Xanthos - Letoon
Akdeniz Bölgesi'nde hem Antalya'dan hem de Muğla'dan, 09 Aralık 1988 tarihinde, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kültürel kategorisinde dahil edilen iki kent var. Bunlar, Antalya'nın Kaş ilçesindeki Xanthos ve Muğla'nın Seydikemer ilçesindeki Letoon Antik Kentleri.
Xanthos Antik Çağ'da Likya'nın en büyük idari merkezi idi. M.Ö. 2. yüzyılda Likya Birliği'nin başkenti olan kentteki kaya mezarları, sütunlu mezarlar ve sütunlu lahitler antik mezar mimarisinin eşsiz örneklerindendir. Xanthos'a 4 kilometre uzaklıkta bulunan Letoon ise Antik Çağ'da Likya'nın dini merkezi olmuştur. Günümüzde kentte, Leto, Apollon ve Artemis tapınakları ile birlikte, manastır, çeşme ve Roma Tiyatrosu kalıntıları bulunmaktadır.
Safranbolu Şehri
Karadeniz Bölgesi, Karabük ilinde yer alan Safranbolu, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne, 17 Aralık 1994 tarihinde, kültürel kategoride dahil oldu.
Safranbolu, eski çağlarda Homeros'un İlyada Destanı'nda geçen Paflagonya bölgesinde yer almaktadır ve bilinen tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Klasik Osmanlı kent mimarisini yansıtan tarihi Safranbolu Evleri ile ünlü olan Safranbolu, coğrafi konumu nedeniyle tarih boyunca idari ve ticari bir merkez ve doğu-batı ana ticaret yolu üzerinde önemli bir kervan istasyonu olmuştur. Safranbolu, 14. yüzyılın başlarında Türklerin hakimiyetine girmiştir. Türk kentsel tarihinin bozulmamış bir örneği olan şehir, geleneksel şehir dokusu, ahşap yığma evleri ve anıtsal yapılarıyla bütünü sit ilan edilmiş ender kentlerden biridir.
Truva Arkeolojik Alanı
Marmara Bölgesi, Çanakkale il sınırları içinde bulunan Troya Antik Kenti, 05 Aralık 1988 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildi.
Truva bulunduğu coğrafi konum nedeniyle, ticari ve kültürel açıdan tarihi boyunca daima önemli bir rol üstlenmiştir. Homeros'un İlyada Destanı'nda bahsedilen Troya Savaşı'nın yapıldığı yer olarak da bilinen Truva, M.Ö. 3000 yılına kadar uzanan tarihi geçmişi ile dünyadaki en ünlü antik kentlerden birisidir. Truva'da 1871 yılından itibaren yapılan kazılar, kentin tarihi boyunca defalarca kurulup yıkıldığını ortaya koymuştur. Dokuz kent katmanının yanında, kırk iki yapı katı ortaya çıkarılmıştır. Daha sonraki yıllarda devam eden kazılar sonucu, tiyatro, hamamlar, çeşitli buluntular ile son derece gelişmiş bir kanalizasyon sistemi ve yapı temellerine de ulaşılmıştır.
Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi
Marmara Bölgesi, Edirne il sınırları içinde bulunan Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi, 29 Haziran 2011 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne eklendi.
İstanbul'un fethinden önce Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapan Edirne'nin en önemli anıtsal eseri olan Selimiye Camii ve Külliyesi, dünya tarihinin ünlü mimarları arasında yer alan Mimar Sinan tarafından 16. yüzyılda, Sultan II. Selim adına yapılmıştır. Camii ve Külliye, mimarlık sanatının en görkemli örneklerinden biri ve bir başyapıt olarak kabul edilmektedir. Caminin inşası binlerce kişinin yoğun çalışması ile yedi yıl sürmüştür. 4 minareye sahip görkemli Camii, taş, mermer, ahşap, sedef ve çini motifleri, ince işçilikleri, kalem işleri ile sanat türünün zirvesini temsil etmektedir.
Çatalhöyük Neolitik Alanı
İç Anadolu Bölgesi, Konya il sınırları içinde bulunan Çatalhöyük, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne, 06 Temmuz 2012 tarihinde, kültürel kategorisinde dahil oldu.
Neolitik Kent Çatalhöyük'te ilk buluntular, M.Ö. 7400 yıllarına tarihlenmektedir. Çatalhöyük, ilk ev mimarisi, ilk manzara resmi, Ana Tanrıça kültü gibi özgün buluntuları ve inanç eserleri ile insanlık tarihine ışık tutmaktadır. Yaklaşık 9400 yıllık geçmişi olan höyüğün mimarisi ilgi çekicidir. Bir ailenin evdeki yaşam süresi bittiğinde ev toprakla doldurulmuş, üzerine yenisi yapılmıştır. Yeni evlerin sürekli yapılması ile günümüzde 21 metre yüksekliğe sahip höyük oluşmuştur. Höyük'te 18 yapı katı açığa çıkarılmıştır.
Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu
Marmara Bölgesi, Bursa ili ile Yıldırım ilçesine bağlı Cumalıkızık, 25 Haziran 2014 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildi.
14. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk başkenti olarak kurulan Bursa ve Cumalıkızık Dünya Miras Alanı, Orhangazi Külliyesi ve çevresini içine alan Hanlar Bölgesi, Hüdavendigar (I. Murad) Külliyesi, Yıldırım (I. Bayezid) Külliyesi, Yeşil (I. Mehmed) Külliye, Muradiye (II. Murad) Külliyesi ve Cumalıkızık Köyü olmak üzere altı bileşenden oluşmaktadır. Hanlar Bölgesi 14. yüzyıldan bu yana kent ekonomisinin kalbi olmuştur. Cumalıkızık Köyü ve çevresi Osmanlı'nın bir beylikten imparatorluk haline dönüşmesine önemli katkı sağlamıştır.
Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı
Ege Bölgesi'nde, İzmir'in Bergama ilçesinde bulunan Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, 25 Haziran 2014 tarihinde, kültürel peyzaj kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alındı.
Helenistik Bergama Krallığının başkenti olan kent, önemli bir eğitim merkeziydi. Romalıların eline geçtikten sonra Roma İmparatorluğunun Asya Eyaleti başkenti olan kent, döneminin en önemli sağlık merkezlerinden biri haline gelmiştir. Helenistik, Roma, Doğu Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait katmanları içerisinde barındıran Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Pergamon, Kibele Kutsal Alanı, İlyas Tepe, Yığma Tepe, İkili, Tavşan Tepe, X Tepe, A Tepe ve Maltepe Tümülüsleri olmak üzere dokuz bileşenden oluşmaktadır.
Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Diyarbakır ilinde bulunan Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne, 08 Temmuz 2015 tarihinde, kültürel kategorisinde eklendi.
Sur ilçesinde yer alan tarihi Diyarbakır Kalesi'nin ilk inşa tarihi tam olarak bilinmiyor. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşan surlardaki ana girişler, Dağ Kapı (Harput Kapısı), Urfa Kapı (Rum Kapısı), Mardin Kapı (Tell Kapı) ve Yeni Kapı (Dicle-Irmak-Şat Kapı)'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surların, Çin Seddi'nden sonra Dünya'nın en uzun, en geniş ve sağlam surlarından biri olduğu kabul ediliyor. Hevsel Bahçeleri ise, Dicle Nehri'nin kıyısında, Diyarbakır Kalesi ile nehir vadisi arasında yer alan 800 hektarlık bir bahçedir. İpek Yolu güzergahında yer alan Hevsel Bahçeleri, tarımsal değerinin dışında, kültürel ve tarihi olarak da özgün bir yere sahiptir.
Efes
Ege Bölgesi, İzmir il sınırları içinde bulunan Efes, 08 Temmuz 2015 tarihinde, kültürel kategorisinde, Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision), Efes Antik Kenti ve Meryem Ana Evi olmak üzere dört bölge olarak UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildi.
İlk kuruluşu M.Ö. 6000 yıllarında başlayan ve Antik Dönem'in en önemli merkezlerinden biri olan Efes, Helenistik, Roma, Beylikler ve Osmanlı dönemleri boyunca yaklaşık 9000 yıl kesintisiz yerleşim görmüş, önemli bir liman kenti, kültürel ve ticari merkez olmuştur. M.Ö. 560 yılında Artemis Tapınağı çevresine taşınan kentin günümüzde gezilen kısmı ise Büyük İskender'in generallerinden Lysimakhos tarafından M.Ö. 300 yıllarında kurulmuştur. M.Ö. 8. yüzyıla tarihlenen ve Antik Dönem'in yedi harikasından biri olarak ünlenen Artemis Tapınağı, dünyanın mermerden yapılmış ilk yapısıdır.
Ani Arkeolojik Alanı
Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Kars ili Merkez ilçesi sınırları içinde, Türkiye ve Ermenistan sınırında yer alan Ani Arkeolojik Alanı, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne 17 Temmuz 2016 tarihinde, kültürel kategoride eklendi.
Önemli bir yerleşim merkezi olan Ani kentinin tarihi Erken Demir Çağı'na (M.Ö. 1200-1000) dayanmaktadır. Ani, önce Anadolu yerlilerinden Nairilerin ve Urartuların bir parçası olmuş, daha sonra ise Ermeniler tarafından ele geçirilmiş ve Ermeni hükümdarlarının başkentliğini yapmıştır. ''1001 Kilise Şehri veya 40 Kapılı Şehir'' diye de adlandırılan Ani çok kültürlü bir İpek Yolu yerleşimi olmuştur. Bu da kenti Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin buluşma noktası haline getirmiştir. Şehir suru, 8 kadar kilise ve bir cami, Ani'de hala ayakta duran eserlerin en önemlileridir.
Aphrodisias
Ege Bölgesi'nde, Aydın ilinin Karacasu ilçesi Geyre Mahallesi sınırları içinde yer alan Aphrodisias Antik Kenti, 12 Temmuz 2017 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alındı.
Adını aşk ve güzellik tanrıçası Aphrodite'den alan Aphrodisias'ın yerleşim tarihi, M.Ö. 5. bin yıl ortalarına kadar uzanır. M.Ö. 6. yüzyılda, denizden yaklaşık 600 metre yükseklikte bir plato üzerinde kurulan Aphrodisias, başlangıçta küçük bir köyken, M.Ö. 2. yüzyılda kent devleti statüsü kazanmıştır. Kentin en büyük zenginlik kaynağını Babadağ eteklerinde yer alan mermer ocakları sağlamıştır. Tanrıça Aphrodite adına kutsal törenler yapılan Aphrodisias kenti, Antik Çağ'ın önde gelen mimarlık, sanat, heykeltıraşlık ve tapınım merkeziydi. Aphrodisias, antik dünyanın en iyi korunmuş stadyumu ve anıtsal tapınak kapısıyla ünlüdür. M.S. 500'de kiliseye çevrilen Aphrodite Tapınağı da günümüzde görkemini hala korumaktadır.
Göbekli Tepe
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Şanlıurfa il sınırları içinde Örencik Köyü yakınlarında bulunan Göbekli Tepe, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne, 04 Temmuz 2018 tarihinde kültürel kategorisinde dahil edildi.
Göbekli Tepe birçok anlamda tarihin sıfır noktasını oluşturmaktadır. Mısır Piramitleri'nden ve İngiltere'deki Stonehenge'den yaklaşık 7 bin 500 yıl önce inşa edilen, yaklaşık 12 bin yıllık geçmişiyle insanlık tarihini değiştiren Göbekli Tepe, Dünyanın bilinen en eski ve en büyük tapınma merkezi sayılmakyadır. Göbekli Tepe'deki en ilginç buluntular, boyu 6 metreyi, ağırlığı 40 tonu bulabilen ‘’T’’ formlu anıtsal dikilitaşlardır. Şimdiye kadar yapılan kazı çalışmaları sonucunda, Göbekli Tepe’de 4 tabaka açığa çıkartılmış olsa da, yapılan jeomanyetik ölçümler sonucunda Göbekli Tepe’de en az 20 anıtsal yapının olduğu anlaşılmıştır.
Arslantepe Höyüğü
Doğu Anadolu Bölgesi Malatya ilinde, Fırat Nehri'nin (Karakaya Baraj Gölü) batı kıyısı yakınındaki Orduzu Beldesi'nde yer alan Arslantepe Höyüğü, 31 Temmuz 2021 tarihinde, kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil oldu.
Anadolu'nun ilk şehir devleti olma özelliğine sahip Arslantepe, M.Ö. 5000 yıllarından M.S. 11. yüzyıla kadar yerleşim görmüş ve Hititlerden Roma ve Bizans'a kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. 30 metre yüksekliğinde bir höyük olan Arslantepe’de yapılan ilk kazılar sonucunda bulunan duvar kabartmaları, iki aslan ve bir kral (Tarhunza) heykeli o tarihlerde Malatya’da müze bulunmadığı için Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne götürülmüş, bu eserlerin kabartmasının birebir kopyaları yaptırılarak Arslantepe Höyüğü Ören yeri girişine yerleştirilmiştir.
Gordion
İç Anadolu Bölgesi, Ankara ili Polatlı ilçesinin yaklaşık 18 kilometre kuzeybatısında, Yassıhöyük mahallesinde yer alan Gordion Antik Kenti, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne, 24 Eylül 2023 tarihinde kültürel kategoride eklendi.
Ege ve Akdeniz'i Yakın Doğu'ya bağlayan ticaret yolları üzerinde stratejik bir konuma sahip olan Gordion'da yerleşim yaklaşık olarak M.Ö. 2500 yıllarında başlamıştır. Gordion ve çevresindeki yerleşimin, 4500 yıllık uzun bir zaman dilimi boyunca çok az kesintiye uğraması Gordion'u dünyanın en uzun süre yerleşimin görüldüğü nadir alanlardan biri yapmaktadır. Gordion ve çevresi, tarihi M.Ö. 9. yüzyıla kadar uzanan çeşitli ölçülerdeki tümülüslerle kaplıdır. Tümülüsler Frig soyluları ve ileri gelen kişilerin mezarlarıdır. Bu tümülüslerden Büyük Tümülüs, 300 metrelik çapı ve 50 metreyi aşan yüksekliği ile Anadolu’da bulunan en büyük tümülüslerdendir.
Anadolu’nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camiileri
*Afyonkarahisar Ulu Camii (1272-1277) Ege Bölgesi, Afyonkarahisar/Merkez,
*Sivrihisar Ulu Camii (1274-1275) İç Anadolu Bölgesi, Eskişehir/Sivrihisar,
*Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii (1289-1290) İç Anadolu Bölgesi, Ankara/Altındağ,
*Eşrefoğlu Camii (1296-1299) Akdeniz Bölgesi, Konya/Beyşehir,
*Mahmut Bey Camii (1366-1367) Karadeniz Bölgesi, Kastamonu/Merkez
olmak üzere Selçuklu mimarisi ile inşa edilmiş beş ahşap camiyi kapsayan Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri, 24 Eylül 2023 tarihinde kültürel kategorisinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alındı.
Sütun başlıklı ahşap direkler tarafından taşınan ahşap bir yapı sistemiyle inşa edilen beş cami, İslam mimarisinin gelişiminde önemli bir yer teşkil eder. Yapıların dış cephesi yığma ve kesme taşlarla inşa edilirken, iç kısımları ahşap taşıyıcı sisteme sahiptir. Camiler, kapılar, minberler, sütunlar, sütun başlıkları, tavan kirişleri ve konsollar dahil olmak üzere ahşap oymacılığı ve işçiliği açısından önemlidir.
Tarih boyunca pek çok farklı medeniyete ev sahipliği yapan, coğrafi konumuyla Dünya'nın en önemli geçiş güzergahlarından birinde bulunan ve İpek Yolu'nun geçtiği topraklarda yer alan ülkemiz, kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına gezilmesi ve görülmesi gereken çok sayıda tarihi ve doğal güzelliğe sahip. Bulunduğumuz coğrafyanın her köşesi adeta açık hava müzesi gibi. Ülkemizin tarihi ve doğal güzellikleriyle tanışmak ve hikayelerini dinlemek isterseniz, yolculuğunuza UNESCO Dünya Mirası Listesine, Türkiye'den daimi olarak dahil olan miras alanlarıyla başlamaya ne dersiniz?