Sözlükte yaklaşmak, Allah'a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelen kurban, dini bir terim olarak, Allah'a yaklaşmak ve O'nun rızası için, ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı, kurban bayramı günlerinde usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder.
Kurban Bayramı'nın çıkışı, Hz. İbrahim ile oğlu Hz. İsmail ile ilgili olaya dayanmaktadır. Dini kaynaklarda bu olay kısaca şöyle aktarılır: Hz. İbrahim'in yıllar geçmesine rağmen bir evladı olmaz. Allah'a yalvarır, dua eder. Duası kabul olur ve kendisinin ve eşinin yaşlı olduğu bir zamanda mucizevi bir şekilde oğlu olur. Çocuk biraz büyüdüğünde, İbrahim peygamber rüyasında onu kurban etmesi gerektiğini görür. İbrahim peygamber oğlunu kurban etmeye götürür. Çocuğu yatırır ve bıçağı boğazına vurur. Fakat bıçak çocuğu kesmez. Bu sırada, Allah tarafından kendisine bir koç gönderilir. Bu koçu keserse, oğlunun yerine kabul edileceği bildirilir. Bu olaydan sonra tüm İbrahimi dinlerde (Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm) Zilhicce ayının (Hac yapılan ay) 10. günü aynı şekilde kurban kesilerek kutlanan bayram olur.
İslam'da Kurban, hicretin ikinci yılında meşru kılınmıştır. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulmaktadır:
“Allah'ın kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine belli günlerde (onları kurban ederken) Allah'ın adını ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin.” (el-Hac, 22/28)
“Her ümmet için Allah'ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık.” (el-Hac, 22/34).
''Kurban; Hz. İbrahim ve Hz. İsmail örneğinde olduğu gibi ilahi emirlere kayıtsız teslimiyet göstergesi, hak yolunda fedakarlığın bir nişanesi, Allah'ın bize lütfettiklerinden onun hoşnutluğu için verebilmenin hal ile ifadesidir. Kurban, sahip olduklarımızı fakir ve ihtiyaç sahipleriyle paylaşmanın tadına varma fırsatı, katılaşan kalplere, hayatın ve varoluşun gerçek anlamını unutan zihinlere öze dönüş çağrısı içeren bir hikmetler bütünüdür''. *Diyanet
Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, buluğa ermiş, temel ihtiyaçları ve borçlarından başka nisap (asgarî zenginlik ölçüsü) miktarı mala sahip olup seferi olmayan her Müslümanın yerine getirmekle yükümlü olduğu bir ibadettir. Yukarıda bahsedilen şartları taşıyıp, temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80,18 gr. altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir.
