Çocuklarda Diş Fırçalama Yaşı

İnternetin en büyük nimetlerinden biri sonsuz araştırma yapma şansınızın olmasıdır. Özellikle anne olacaklar hamilelikle ilgili, yeni anneler bebek bakımıyla ilgili merak ettikleri, akıllarına takılan her şeyi bu sayede öğrenebiliyorlar. Ben de her iki dönem için çok araştırıp çok yazı okudum. Bilgi edinme amaçlı internetin nimetlerinden hala faydalanıyorum. Egemen ve Derin' in diş çıkarma dönemlerinde bu konuyla ilgili yazılanları, makaleleri okurken biberon çürükleri, diş çürümeleri ile ilgili şeyler dikkatimi çekmişti. Çocuklarımın ilk incilerinin siyah, kahve çürüklerle lekelenmesini istemiyordum. Doktor kontrollerimizde, çocuk doktorumuzun bilgilendirmesi üzerine, ağız mendili olarak aldığım temiz bir bezle, hafif nemli bir şekilde, sabah kahvaltısından sonra ve akşam en son öğünden sonra diş yüzeylerini temizlemeye başladım.

Her ikisi de yürümeye başladıktan sonra evde hep peşimde oldukları için, dişlerimi fırçalayacağım zaman da beni yalnız bırakmıyorlar, dikkatle izliyorlardı. Ben de ''anne dişlerini fırçalıyor'' diyerek, onlara nasıl fırçaladığımı gösteriyordum.

Egemen 21-22 aylıkken, sırf, ''acaba diş fırçasını versem ne yapacak'' diye merak ettiğimden, ona bir tane 3 yaş çocuklar için olan diş fırçasından aldım. Dişlerimi fırçaladığım bir sabah eline verdim. Ben normal dişlerimi fırçalamaya devam ederken Egemen 'in de diş fırçasını ağzına götürüp, dişlerinin üstünde bir oraya bir buraya değdirerek beni taklit ettiğini fark ettim. Diş fırçasının ne olduğunun ve ne için kullanıldığının bilinceydi demek ki. O günden sonra her sabah kahvaltıdan sonra her akşam yatmadan önce Egemen ile beraber fırçalamaya başladım dişlerimi. Bir süre ben destek oldum, nasıl fırçalayacağını dişlerinde uygulayarak gösterdim. (Nazik ve yumuşak bir şekilde tabi). Kreşe başlamasıyla birlikte macunlu temizlemeye geçmişti. Okulda dişlerini diş macunuyla fırçalıyordu. Ben de hem tadı hem de içeriği onlar için daha uygun olan, o yaş çocuklar için satılan diş macunundan almıştım. Evde de sabah kahvaltıdan sonra, akşam yatmadan önce, pirinç tanesi büyüklüğünde sürdüğüm diş macunuyla fırçalıyordu dişlerini. (Çocukların diş macununu kullanabilmesi için tükürme eylemini bilmesi gerekiyor, aklınızda olsun). Tabi tüm dişlerini fırçalamasına dikkat ediyordum.

Derin' in diş fırçasıyla tanışması 18-19 aylık civarında oldu. Derin' in önünde daha çok rol modeli vardı artık. Sabah ve akşam Egemen ile beraber dişlerimizi fırçalarken bizi izliyordu hep. Sözel olarak da ''ben de ben de'' diye isteğini belli ediyordu. Yine bir sabah ''diş fırçasını versem ne yapacak'' diyerek abisinin evdeki açılmamış yedek diş fırçalarından birini verdim. Kendini aynada görmesi için bir tabureye çıkarttım ve Derin de diş fırçasını direk ağzına götürerek, dişlerinin üstünde bir o tarafa bir bu tarafa gezdiriyordu diş fırçasını. ''Gel dişlerimizi fırçalayalım'' dediğim an benden önce banyoya gidiyor, tabureyi ve diş fırçasını gösteriyordu. Derin de diş fırçasının ne için ve nerede kullanıldığını biliyordu artık, Ona da yaşına uygun bir diş fırçası aldım. Şu an henüz diş macunuyla fırçalamaya geçmedi, zamanı geldiğinde onu da öğrenecek tabi.
Diş fırçalama konusunda Egemen yaş olarak şu an daha büyük olduğundan, diş fırçalamanın neden önemli olduğunu, fırçalamazsa dişlerinin çürüyebileceğini biliyor çünkü biz anne ve baba olarak anlayacağı şekilde basitçe anlatmaya çalıştık bunu. Derin ise daha küçük olduğundan şu an sadece oyun olarak görüyor sanırım diş fırçalamayı, bazı şeyleri daha iyi anlayabileceği yaşa geldiğinde onu da bilgilendireceğiz tabi ki de.

Ben çocuklarımın diş fırçalama alışkanlıkları kazanmalarında hiç zorlanmadım, zaten kendileri istekliydiler. Burada onların bizi rol modeli olarak görüp davranışlarımızı taklit etmelerinin çok katkısı olduğunu düşünüyorum. İlgilerini çekebilecek ve hoşlarına gidecek, diş fırçaları ve diş fırçaları için özel, vakumlu bebek diş fırçası tutucularından alıp banyo aynasına tutturdum. Diş fırçalarını da kendi kapaklarına taktıktan sonra o tutuculara asıyorum. Diş fırçası ve diş macunu seçiminde, yaşlarına uygun özellikte ve bilindik markaların olanlarını almaya dikkat ediyorum. Dişlerini fırçalarlarken yanlarında olduğumdan, tüm dişlerini fırçalamalarına, gün içinde dişlerine zarar verecek, çürümeleri kolaylaştıracak şekerleme, çikolata, cips gibi yiyecekleri çok tüketmemelerine dikkat ediyorum.
Burada en büyük görev, sorumluluk yine biz ebeveynlerde. Sağlıklı dişler, güzel gülüşler için, çocuklarımıza iyi birer rol modeli olup dişlerini fırçalamayı öğretmemiz ve bunu alışkanlıkları haline getirmemiz lazım. Renkli, sevdikleri çizgi film karakterli diş fırçalarından alıp bunu sevecekleri bir sürece dönüştürebilirsiniz. Dişlerinizi fırçalarken bırakın sizi izlesinler. Basit kelimelerle ''anne diş fırçalıyor'' gibi yaptığınız şeyin ne olduğundan, ne için yaptığınızdan bahsedin. Dişlerini fırçalarken onları izleyin, nasıl fırçalamaları gerektiğini dişleri üstünde tatbik ederek gösterin. Hatta mümkünse banyoda düşmeyecekleri bir çocuk taburesinin üstünde, aynada dişlerini fırçalarken kendilerini izlemelerini sağlayın. Dişlerini fırçalama çabasını bile takdir etmeniz ve bunu çocuğunuza söylemeniz onu daha çok istekli yapacaktır. 6 yaş öncesi çocuklar için hem içeriği hem de tadı güzel olan macunlardan alın, bunlar çocuklar için daha uygundur. Sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce, sadece üçer dakikalık bir fırçalama etkin bir diş fırçalama alışkanlığı kazanmasına yardımcı olacaktır. Diş fırçalarını maksimum 6 ayda bir yenilemeyi unutmayın.

Tabi dişlerini korumaları, sağlıklı dişlere sahip olmaları için fırçalama tek başına yeterli değildir, bununla beraber doğru beslenme alışkanlığını da kazandırmanız gerekir. Şeker, çikolata, cips gibi yiyecekleri sınırlı tüketmesine izin verin. Bunları yedikten sonra aynada dişlerini gösterin, bir de diş fırçaladıktan sonraki dişlerini gösterin.

Unutmayın ki diş temizliği, bebekler 5 ya da 6 aylık olduklarında, ilk dişlerinin çıkmaya başlamasıyla birlikte sizin yardımınızla başlar, 20-24 aylık olduklarında da sizin yönlendirmenizle diş fırçalama eylemiyle (macunsuz) devam eder.