Normal şartlarda ilk 6 ay bebeğimizi sadece anne sütüyle besledik, ek gıdalara başlamasıyla birlikte anne sütüne devam ettik. Ve bebeğimiz 1 yaşına geldi. Artık inek sütüne geçiş yapabiliriz tabi emzirmeye devam bu arada. Bilinçli bir çok anne 1 yaşından önce bebeklerin inek sütü içmemesi gerektiğini bilir. Tabi bu anne sütü olmayan, devam sütüne ekonomik gücü olmayan anneler için geçerli değildir.
1 yaşından önce bebeklere inek sütü neden verilmez?
Bebeklerimizin 1 yaşına kadar sindirim sistemleri gelişmediği için, inek sütündeki proteini sindirmekte zorlanırlar. İnek sütündeki sodyum, potasyum bebeklerimizin karaciğerini yorar. Demir, E vitamini, çinko gibi vitamin ve mineraller inek sütünde az bulunduklarından,1 yaşından önce demir eksikliğine yol açabilir. Bu yüzden bebeklerin 1 yaşından sonra inek sütüne geçmeleri önerilir.
İnek sütünün faydaları
Aynı zamanda protein, karbonhidrat, yağ grubu ile minerallerden, kalsiyum, fosfor, potasyum, çinko, A,B,D,E ve K vitamini bakımından çok zengin olan inek sütü, sindirim sistemini düzene sokar, büyüme ve gelişmeyi destekler. Dişleri korur, çürükleri önler. Hücre, doku, saç ve tırnak oluşumunda rol alır, yaraların çabuk kapanmasına yardımcı olur. Beynin gelişiminde ve çalışmasında faydalıdır. Hücreleri onarır, kemikleri sertleştirir, bağışıklık sistemini güçlendirir. Kalsiyum alımı ile süt içen çocuklar, az içenlere nazaran daha uzun boyludur. Her gün en az bir bardak süt içen çocuklar soyut düşünce, problem çözme, bellek, dikkat, konsantrasyon gibi zihinsel yetenekler açısından süt içmeyen çocuklara kıyasla daha başarılı olur.
Çocukluğumuzda, annelerimizin kapıdan aldıkları açık sütleri kaynatmasıyla içerdik sütü biz. O zamanlar ne uzun ömürlü pastörize süt bilirlerdi annelerimiz ne de devam sütü. İnek sütü gayet sağlıklıydı, çünkü doğaldı. İnekler doğal olarak çimle, otla beslenirdi. Doğal yollardan elle sağılırdı, taze süt güğümlerde kapımıza gelirdi. İnek sütü kaynatıldığında içindeki değerini kaybeder ya da kaynatılmadığında için de bir sürü mikroorganizma, bakteri olur endişesi de yoktu herhalde. Günümüzde artan nüfusa paralel, artan taleplerin de karşılanması için inekler yemlerle besleniyor, sütleri otomatik süt sağma makineleriyle sağılıyor, süt fabrikalarına gönderiliyor, bir sürü işlemden geçiyor, paketleniyor ve market, bakkal raflarındaki yerini alıyor. Sütle ilgili doğru bildiğimiz her şey gün geliyor yanlış çıkıyor. Herkesin aklında bir sürü soru işareti var ve herkes bebeğini sağlıklı beslemek istiyor. Bu noktada inek sütüne alternatif keçi sütü, soya sütü, organik süt, günlük süt arayışına giriyor bir çok anne.
Bebeklerde inek sütüne geçiş
Anne Sütü Mucizedir yazımda ''Egemen ve Derin' i ilk 6 ay sadece anne sütüyle besledim, 6 aydan sonra ek gıdalara geçiş döneminde de Egemen 18 aylık, Derin 17 aylık olana kadar anne sütüyle beslemeye devam ettim'' diye yazmıştım. İşte anne sütü bitmişti, şimdi inek sütüne mi geçmem gerekirdi? Çocuklar neden 2 yaşına kadar anne sütü almaya devam etmeliydi? Anne sütü 2 yaşına kadar bağışıklık sistemlerini korumaya yardımcı olacak özelliğini koruyor olmalıydı o zaman. Peki bunu inek sütü sağlayabilecek miydi? İnek sütünün faydaları saymakla bitmez elbet ama ben anne sütünü bıraktıklarında nedense inek sütü vermek istemedim. Bu noktada çocuklarımın bağışıklık sistemlerine destek olmaya devam etmek için en azından 2 yaşına gelene kadar devam sütünde karar kıldım. E artık 2 yaşına da geldiklerine göre, şimdi inek sütüne geçme zamanıydı.
Egemen' e 2. yaş gününden sonra inek sütüne alıştırma faaliyetlerine başladım. Tabi bu ''Hadi al 1 bardak inek sütü iç evladım'' demek kadar kolay değildi. Değil 1 bardak 1-2 yudum bile ileri gidememiştim. Çay bardağının yarısına ballı sütler yaptım, ''zamanla balın dozunu azaltır, çaktırmadan bir süre sonra sade inek sütü içer'' diye düşündüm ama yine olmadı. 1-2 yudum alıyor sonra o süt hoppp anneye ya da babaya kalıyordu. Biberona koyup vereyim, belki daha önce içtiği devam sütü sanıp içer dedim, yok yutturamadım, çok zeki ve akıllı bu çocuklar, değişik tadı hemen alıyorlar. 1 gün, 1 hafta, 1 ay, 2 ay, olmadı ara verdim, tekrar denedim. Durum ''eh işte'' seviyesine gelmişti. Ama hala 1 bardak rekoru kıramamıştık. Tam da bu nokta da Egemen kreşe başladı, kreşte idarecilerimiz ve öğretmenimizle konuyu paylaştım. Onlar da okulda destekleyeceklerini söylediler. İlk başlarda çok fazla bir ilerleme olmasa da, ilerleyen zamanlarda Egemen okulda kahvaltı ve ikindi saatinde diğer yaşıtı sınıf arkadaşlarıyla beraber süt içer olmuştu. Burada grup psikolojisinin etkisi büyük tabi. Okulda öğretmenimiz evde ben derken ''ohhhh be'' dünyalar benim olmuştu, Egemen nihayet 1 bardak sütü içiyordu. Egemen 5 yaşını bitirdi ve şu an sabah kahvaltıda 1 bardak, akşam yatmadan önce 1 bardak sütünü bir dikişte bitiriyor.
Hep ilk çocukta deneyimler kazanılır, yapılan yanlışlar tekrarlanmamaya çalışılır ya işte Derin' de de aynen böyle oldu. Onun inek sütü alıştırmalarına 20 aylıkken başladım ama bu sefer kendimi kasmadan, bunu zamana yaymam gerektiğine karar vererek. Önünde bir de abisi gibi çok güzel bir rol modeli vardı bu defa. Derin, devam sütüne devam ediyordu ama hafta sonları kahvaltılarımızda, Egemen için hazırladığım sütü 1 ufak dokunuşla Derin' in dudağına değdiriyor, çekiyordum. Abisini süt içerken gördüğünde ''Abi süt içiyor, sen de ister misin'' diye soruyordum. Hafta arası Derin' in sabah kahvaltılarında, 1 tatlı kaşığı kadar inek sütünü hafif ısıtıp, hani şu Türk kahvesi içerken yanına ince, zarif mini su bardakları koyulur ya sütü ona koyup mutlaka oyunlarla, şarkılar söyleyerek, dikkatini dağıtarak ya da o minik bardağı eline verip içirmeye çalışıyordum. Bardağı kendi tutması çok hoşuna gidiyordu, o zaman minik yudumlarla o bir tatlı kaşığı sütü içiyordu. Ben de bunu keşfedince ölçüyü 1 yemek kaşığına, sonra yarım kahve fincanına çıkartıp, bardağı eline vermeye başladım sabah kahvaltı saatinde. Bazen dökülüyor, ağzından akıyor, bardak hedefini şaşırıyordu ama olsun sonuçta süt içiliyordu. Derin 9 gün sonra 2. yaşını dolduracak. Şu anki durum; kahvaltı saatlerinde 1 su bardağı süt de Derin için masaya konuluyor. Son 2-3 gündür babasının denemeleriyle akşam yatmadan önce yarım su bardağından biraz fazla inek sütü içiyor.
Böyle yazınca çok kolay oldu gibi görünüyor ama değil. İlk çocukta acemilik her alanda kendini belli eder, 2. çocukta daha rahat olunur. İnek sütüne geçiş döneminde de her zaman olduğu gibi sabır, istikrar ve kararlılık gerekir. Önce ufak dokunuşlarla, sonra küçük bir bardağın dibine bir yudumluk, iki yudumluk derken tutabiliyorsa 1-2 yudumluk küçük süt bardağını eline verip kendi içmesini destekleyerek, süt içireceğiniz zaman sevdiği bir şarkıyı, ninniyi söyleyerek, oyun oynayarak, dikkatini süt harici bir şeye çekerek, beğendiği bir çizgi filmi o an için telefonunuzdan ya da bilgisayardan seyrettirerek (ama bunları eline vermeyin lütfen), rol modeli olarak kendinden büyük bir kardeşi varsa ondan yardım isteyerek, hiç olmadı kendiniz ona rol modelliği yapıp süt içerek ve bebeğinizi de süt içmeye teşvik ederek zamanla aşama kaydettiğinizi göreceğinize eminim.
