Kemer Noel Baba ( Aziz ''St.'' Nikolaos ) Anıt Müzesi

Bir önceki Kemer Myra Antik Kenti yazımda Myra'nın günümüze dek ulaşan ününü,Aziz Nikolaos'un (Noel Baba) M.S. 4. yy.da şehrin piskoposu olmasına ve ölümünden sonra aziz mertebesine ulaşıp adına kilise yapılmasına borçlu olduğundan bahsedip halk arasında Noel Baba olarak bilinen Aziz Nikolaos ziyaretimize dair notları paylaşacağımı yazmıştım.İşte şimdi o ziyaret ve gezi notları var yeşimlehertelden blogumda.

Her ne kadar Hristiyan ülkeleri ve kültürüyle özleştirilse bile Noel Baba diye anılan Aziz Nikolaos'un M.S.3.yüzyılda Türkiye'de,Antalya ili Kaş ilçesinin Kalkan beldesi yakınlarındaki Patara'da doğduğunu,Myra’da psikoposluk yapmış bir din adamı olduğunu,Haçlı seferleri sırasında Bari’den gelen Papa papazlarının (bu kişiler tüccar yada denizci olabilir diye de rivayet ediliyor) Aziz Nikolaos’un kemiklerini çalıp kendi ülkelerine götürüp ve oraya gömdüklerini biliyor muydunuz? Ben biliyordum çünkü gittim,gezdim,okudum..Kulaktan dolma bilgiler yerine biraz araştırmayla her zaman doğru bilgiye ulaşmak mümkündür burada bir kez daha onu anladım ben..
Aziz Nikolaos (Nikolas,Nikola,Klaus,Santa Claus,Noel Baba diye de bilinir) doğumundan itibaren çocukluk ve gençlik yılları boyunca saygın,ahlaklı,faziletli,imanlı hayatı,kişiliği,karakteri,davranışı,sözleri,sadeliği,iyi niyeti,cömertliği ile tanınmış;Likya'nın baş papazı olan amcası sayesinde papaz olmuş;aileden gelen zenginliğini aç kalmışlara,fakirlere,öksüzlere,dul kadınlara,hasta ve zavallı kimselere yardım ederek kullanmış.Aziz Nikolaos'un özellikle denizcilerin ve çocukların koruyucusu olduğu söylenir.Myra bölgesinin baş papazı ölünce Myra'ya baş papaz (piskopos)olarak gelmiş.M.S. 6 Aralık 330'da ölümünün ardından da aziz ilan edilmiş ve adına kilise yapılmış.İstanbul’un fethinden sonra,İtalya’nın Bari şehrinden Papa papazlarından bir papaz,Aziz Nikolaos’un mübarek naaşını oraya nakletmek istemiş,Myra'ya (Demre)3 gemiyle gelip bir gece yarısı girdikleri kilisede Aziz Nikolaos’un mezarını açıp,naaşını gizlice alıp habersizce kendi ülkelerine götürmüşler.İtalya’nın Bari şehrinde Aziz Nikolaos adına bir kilise inşa etmişler.Bugün Demre topraklarında olan Aziz Nikolaos Kilise'si,Myra'daki depremler,şehre yapılan akınlar sonucu 8.yüzyılda büyük hasar görmüş,9. yüzyılda kubbeli kilise olarak yeniden inşa edilmiş,11. yüzyıl Orta Bizans devrinde de kiliseye ilaveler yapılmış.Yüzyıllar içinde çeşitli nedenlerle tahrip olmuş kilisenin diğer geniş kapsamlı onarımı 1862 yılında Rus Çarı I.Nikolay tarafından gerçekleştirilmiş.Böylece kilise çeşitli dönemlerde inşa edilmiş bir kompleks haline gelmiş.Bu arada Aziz Nikolaos'un Ruslar'ın hayatında çok özel bir yeri olduğunu da belirteyim hemen. 
Kilisenin çeşitli dönemlerdeki fotoğrafları..
Aziz Nikolaos adına yapılan bu kilisenin ünü başta eski Rusya Çarlığı olmak üzere Avrupa'da yayılmaya başlamış.Hollanda ve İngiliz dillerinde Santa Klaus olarak tanınan Aziz Nikolaos,Amerika’da da sevilerek New York’u koruyan azizlerden biri sayılmış.Avrupa’nın kuzey ülkelerinde çocukların koruyucusu ve sevindiricisi Noel Baba geleneği,çocukların koruyucusu olduğuna inanılan Aziz Nikolaos inancıyla bütünleştirilerek bugünkü Noel geceleri hediyeler getirdiğine inanılan kültüre dönüşmüş.Bir başka rivayette evlilik çağında olan fakat fakirlikten çeyizlerini hazırlayamayan genç kızların evlerinin penceresinden altın atıp,kapalı pencerelere yardımı bacadan atarak yaptığı ve günümüz Noel Baba’nın hikayesinin de bu şekilde başladığı şeklindedir.

Böyle bir bilgilendirme notundan sonra sırada bizim gezi notlarımız var.Öncelikle 9 sene içinde müze çevresinde ve müze alanında bir çok değişiklik olduğunu belirteyim hemen.Bizim gittiğimiz 2007 senesinde meydanda bu Noel Baba heykeli vardı ama internette yaptığım araştırma sonucu meydandaki Noel Baba figürü yerine çocukların koruyucusu olduğuna inanılan bu Aziz Nikolaos heykelini gördüm.Bronzdan olan bu heykel 2000 yılında Rus heykeltıraş Gregory Pototsky tarafından yapılıp kilisenin karşısındaki meydana dikilmiş,daha sonra Demre Belediyesi bu heykelin yerine plastikten kırmızı elbiseli bu Noel Baba heykelini koymuş,Ruslar tarafından protesto edilince de bronz heykel eski yerine tekrar getirilmiş.
2000 yılında Dünya Miras Geçici Listesi’ne alınan,2008 senesinde Noel Baba Anıt Müzesi ismi verilen kilisenin adı 2015 senesinde Kültür ve Turizm Bakanlığınca ''Aziz (St.) Nikolaos Anıt Müzesi''olarak değiştirilmiş.Size göre soldaki fotoğrafta bizim gittiğimiz 2007 senesinde Aya Nicola Kilisesi olan isim,2008'de Noel Baba Anıt Müzesi olduktan sonra sağda göreceğiniz fotoğrafta olduğu üzere en son Aziz (St.) Nikolaos Anıt Müzesi olmuş.
Myra'lı Aziz Nikolaos'un ününden tüm Demre nasibini almış neredeyse.Burada ana meydanlardan birine bile ismi verilmiş.Ayrıca müzenin olduğu meydanın çevresinde hediyelik eşya dükkanları,market,mağazalar,restoranlar ve otopark var.Müze girişinde turnike sistem geçiş var,ödemenizi yapıp biletinizi alıp içeri öyle giriyorsunuz.Müze girişindeki bahçeden geçince ilk olarak Aziz Nikolaos heykeli karşılıyor bizi.
Ben önce kilise bahçesinde bir gezinti yapmanızı,bahçede çeşitli yerlerde konumlanmış tanıtıcı panoları okuyup ön bilgi edinmenizi,yine bahçe içinde değişik yerlere konulmuş Aziz Nikolaos duvar resimlerini görmenizi tavsiye ediyorum.Bir de bahçe içinde atıştırmalık yiyecek&içecek satılan,mola,dinlenme,yorgunluk atma alanı olan Müze'nin Kahvesi isimli bir kafe var,aklınızda olsun.
Kilise girişine doğru yöneldiğimizde burada bir tane daha Aziz Nikolaos heykeli çıktı karşımıza.Bu heykelin bizzat Aziz Nikolaos olduğu söyleniyor.
Kilise binasının bulunduğu kompleks;avluya açılan iki iç avlu(narteks),iki yan koridorun arasında yer alan kubbeli bir orta mekanla(naos),ruhban sınıfı için ayrılmış yüksekçe platform(bema) ve önündeki koro basamaklarından(syntranonlu apsis)oluşuyor.
Duvar içinde bırakılan oyukların (nişler) içinde yer alan lahitlerden birinci niş içindeki akantus yapraklarıyla süslü Roma Devri lahdinin Noel Baba'ya ait olduğu kabul ediliyormuş ve bu lahdin üstündeki balık pulu deseninin,denizcilerin de azizi olmasından kaynaklandığı düşünülüyormuş.
Kilise içinde gezinirken en dikkat çeken şeylerden birisi de tavanda,duvarda,kapı girişlerinin üstlerinde bulunan freskler(büyük duvarlar üzerine kendine has teknikleri ile figürler çizilmesi) ve tabandaki yer mozaikleri şüphesiz.Bunların özelliklerini kaybetmeden o dönemden günümüze kadar ulaşabilmesi bile bir mucize sanırım her ne kadar renkleri solmuş,boyaları aşınmış olsa da.Bu fresklerde peygamber ve konsül toplantıları,bazen yalnız bazen de kutsal kişilerle birlikte Aziz Nikolaos'a ait mozaikler,duvar resimleri,ikonalar resmedilmiş.Duvar frekskleri ve taban mozaiklerinin çoğu 11. yüzyıl Orta Bizans devrine aitmiş.
Ortaçağ boyunca bir hac yeri olarak da önemini koruyan Aziz Nikolaos Anıt Müzesi her yıl dünyanın dört bir yanından gelen çok sayıda ziyaretçiyi ağırlıyor.Koruyucu olduğuna inanılan Aziz Nikolaos adına dünyanın birçok yerinde kiliseler yapılmış ve bu kiliselerde her yıl Aralık ayının 6. gününde yani Aziz Nikolaos'un ölüm gününde Hıristiyanlarca anma törenleri yapılıyormuş.6 Aralık’ta yapılan bu anma günü zamanla hayırseverlik ve hediye verme günü olmuş.

Demre'de bulunan Aziz Nikolaos Kilisesi'nde yapılan anma ayinlerinden biri:

Aziz (St.) Nikolaos Anıt Müzesi ziyaret saatleri:
Haftanın her günü
Nisan-Ekim 08:00-19:00
Kasım-Mart 08:00-17:00 

Aziz (St.) Nikolaos Anıt Müzesi giriş ücreti: 20 TL
Bir yıl boyunca Müzekart ile 2 kez, Müzekart+ ile ise sınırsız ziyaret edebilirsiniz.

Müze ziyaret saatleri ve giriş ücretleri 2016 senesine aittir.Güncel saat ve ücret bilgisi için http://www.muze.gov.tr/tr/muzeler/aziz-st-nikolaos-anit-muzesi adresine bakabilirsiniz.

Adres: Müze Caddesi Demre / Antalya
Müze Telefonu: 0 24) 247 76 60


Demre'ye geldik,Aziz Nikolaos kilisesi'ni gezdik,dolaştık,inceledik,fotoğraf çektik ve ayrılma zamanı artık.Boşuna dememişler çok okuyan mı bilir çok gezen mi?Ama bana soracak olursanız okuyup ön bilgi sahibi olduktan sonra böyle tarihi değere sahip yerleri bizzat görmekte yarar var.Ülkemizde Noel Baba diye adlandırılan Aziz Nikolaos'a dair maalesef yanlış bilgi sahibiyiz.Onu yılbaşında kırmızı kıyafeti,beyaz sakalı,koca göbeğiyle geyiğine atlayıp çocuklara çatıdan,bacadan hediye dağıtan bir Hıristiyan inancı ve bu inanca ait yapılan bir kutlama olarak biliyoruz ve ne yazık ki gerçeği öğrenmek için araştırma yapmaya da niyetimiz yok.Umarım  bu paylaşımım gerçekleri ve doğru olanı öğrenmenizde bir ışık olmuştur size..


yeşimlehertelden.blogspot.com logom harici fotoğraflar görsel bilgi amaçlıdır.