Öncelikle anne ve bebek için hangisi sağlıklı ise o şekilde bir doğum olmalı. Ben normal doğum yapacağım diye bebeği ve anneyi riske atmanın ya da bir sakıncası yoksa keyfi sezaryen yapacağım demenin hiçbir manası yok. Egemen ve Derin' in Hikayesi yazımda kendi doğumlarımı yazdığım için tekrar yazmak istemedim, o yazıdan okuyup öğrenebilirsiniz. Bu konuda çok kararsız kalan anne adayları için, okuduğum yazılardan doğum şekilleri ile ilgili, derlediğim bilgileri paylaşmak istiyorum.
Normal Doğum
38-42 gebelik haftaları arasında, kendiliğinden başlayan rahim kasılmalarıyla, başla gelen tek bir bebeğin anne ve bebeğe zarar vermeden vajinal yolla canlı olarak doğmasıdır.
Normal doğumun bebeğe faydaları
- Normal doğum ile dünyaya gelen bebeklerde solunum sıkıntısı gelişme riski daha azdır. Bunun nedeni bebeğin doğum kanalından geçerken uğradığı baskıdan dolayı akciğerlerindeki amnion suyunun atılması olarak düşünülmektedir.
- Bebeğin normal doğum sırasında doğum kanalından geçerken ağzı ile temas ettiği bakterilerin bağışıklık sisteminin gelişmesinde faydalı rol oynadığı düşünülmektedir.
- Normal doğumun ilerlemesi sırasında bebekte meydana gelen hormonal dalgalanmaların bebeğin doğumdan sonra anne ile bağlantı kurmasında faydalı olduğu düşünülmektedir. Normal doğum sırasında bebekte salgılanan endorfin hormonu (mutluluk hormonu )bebeğin kordon kanında tespit edilmiştir. Bu hormonlar bebeği dış ortama hazırlar.
- Normal doğum ile doğan bebeklerin anne memesini emme, memeye masaj yapma gibi becerilerinin daha iyi olduğu gözlemlenmiştir.
- Normal doğum sonrası anne ile bebek arasında cilt teması daha hızlı ve kolay gerçekleşir. Bu temas bebeğin anneye bağlanması ve gelişimi açısından çok önemlidir.
- Normal doğumla dünyaya gelen bebekler sezaryen ile doğanlara göre yoğun bakıma daha az alınırlar. (Genellikle riskli doğumların sezaryenle gerçekleşmesinden kaynaklanabilir.)
- Normal doğumdan sonra annenin iyileşmesi ve günlük hayata dönme süresi çok kısadır.
- Normal doğum yapan anneler hastaneden daha kısa sürede taburcu edilirler. Bu hem sağlık açısından hem parasal açıdan anneye fayda sağlar.
- Normal doğum yapan bir anne büyük bir güven ve başarma duygusu hisseder.
- Normal doğumda sezaryene göre "doğum sırasında anne ölüm oranı" daha azdır.
- Normal doğum yapan annenin rahminde bir kesi veya hasar oluşmadığı için sonraki doğumlarını da normal yolla yapma şansı vardır. İleriki hayatında geçirebileceği karın ameliyatları için bir risk taşımaz.
- Normal doğumda doğum sonrası enfeksiyon ve kanama benzeri komplikasyonlar daha azdır.
- Normal vajinal doğum yapan annenin doğum sonrasında ağrı şikayeti sezaryene göre çok azdır.
Normal doğumun dezavantajları
- Uzun ve yıpratıcı bir süreçtir ve doğum ağrılarına katlanmanız gerekmektedir.
- Normal doğum sonucunda vajinanın genişlemesi, idrar kesesi ve kalın bağırsağın vajina içine doğru fıtıklaşması sıkça rastlanan olaylardır ve ileride bunların düzeltilebilmesi için ek operasyonlar gerekebilir.
- Doğum yolundaki bebeğin iyilik halinin çok yakından takip edilmesi gerekir ve en küçük ihmaller ileride ciddi sekellere sebep olabilir .
- İri bebeklerin doğumunda oluşan geniş vajina yırtıkları hem tamir edilmesi zor hem de uzun operasyon zamanı gerektiren problemlerdir. Ciddi bir şekilde tamir edilmeyen yara ve yırtıklar genç yaştaki hanımların idrar ve büyük abdest kaçırmasına sebep olur ki normal yaşamı zehir eden bir sıkıntıdır.
Sezaryen
Sezaryen, pubis kemiğinin birkaç santim üzerinden yapılan kesi ile anne karın boşluğuna girilerek, rahmin açılması ve bebeğin bu şekilde doğurtulması olarak biliniyor.
Sezaryen yapmayı gerektiren durumlar:
- Önceki doğumunu sezaryenle yapmış olmak.
- Bebekte duruş bozukluğu olması ya da çok iri olması.
- Annenin kalça yapısının doğum yapamayacak kadar dar olması.
- Gebelik sırasında gelişen şiddetli tansiyon yükselmeleri.
- Bebekte gelişme geriliğinin olması.
- Anne adayında ıkınmayı engelleyecek göz bozuklukları, yüksek tansiyon, bel fıtığı, ortopedik problemlerin olması.
- Anne adayının psikolojik ve zihinsel olarak normal doğumu tolere edemeyecek durumda olması.
- Vajen daraltma ameliyatı geçirmiş olmak.
- İkiz, üçüz gebelikler.
- Plasentanın rahim ağzını kapattığı durumlar.
- Vajinada bilinen bir mikrop veya hastalığın olması (herpes veya tümör gibi).
- İleri yaşlarda tüp bebek gibi büyük uğraşlar sonucu gebe kalınması.
- Bebek çok kısa sürede oksijensiz kalmadan dışarı çıkabiliyor.
- Anne uzun doğum eyleminin yarattığı yorgunluk, ağrı gibi olumsuzlukları hiç yaşamıyor.
- Bebek için en önemli faydası oluşabilecek risklerin en aza inmesidir.
- Batına yönelik bir operasyon, nadir de olsa barsak ve idrar torbası yaralanmaları olabilir.
- Çok nadirde olsa anestezi komplikasyonu ile hasta yaşamını tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir.
- Sezaryen yöntemiyle doğumda bebek anestezi aldığı için hemen uyanamıyor, emzirmeye daha geç başlanıyor.
- Doğumdan sonra ağrı olduğu için anne hayata geç başlayabiliyor.
- Normal doğum yapan anne ve bebeği yaklaşık 24 saat sonra taburcu edebilirken, sezaryende bu süre 72 saate çıkabiliyor.
- Sezaryenle doğum yapan annelerin uzun süre ağır işlerden kaçınması gerekiyor. Çünkü dikiş yerlerinde ağrılar da oluyor.
Epidural Anestezi
Normal doğumda rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra ya da rahim açıklığı yaklaşık 4 cm' e ulaştığında epidural anestezi yapılabilir. Epidural anestezi adı verilen ve sıklıkla normal doğumda kullanılan bu yöntemle, doğum eyleminin belli bir aşamasında, tecrübeli bir anestezist tarafından bel bölgesinden omuriliğe birkaç kat uzakta bir aralığa özel bir iğne yapılarak, içinden ince bir plastik tüp geçirilir ve bu aralığa bırakılır. Bu tüpten belli aralıklarla ağrı kesici verilerek doğum eylemi sırasında, doğum esnasında ve doğum sonrası ağrı duyusu engellenmiş olur. Böylece bölgesel bir anestezi olan bu yöntem sayesinde doğum yapan kadın etrafında olup bitenleri, özellikle bebeğin doğumunu görme şansına sahip oluyor. Tam ağrı kontrolü sağlanabilen epidural anestezide doğum sonrası 1-2 gün ağrı hissedilmiyor ve hareket edilebiliyor.
Epidural Anestezinin Avantajları
- Doğum sancılarının giderilmesinde en etkili yoldur.
- Genel anesteziye göre riski daha azdır.
- Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir hatta ameliyat devam ederken bebeğini kucağına bile alabilir.
- Uygun zamanda uygulanırsa normal doğumun ilerlemesini hızlandırır.
- En sık görülen yan etki ani tansiyon düşmesidir (hipotansiyon). Bu problemi önlemek için, işlemden hemen önce damar yolundan yaklaşık bir litre kadar sıvı hızlı bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanır.
- İşlem sonrası baş ağrıları olabilir.
- Yetersiz anestezik madde uygulanmasına bağlı tek taraflı anestezi oluşabilir.
- Kullanılan ilaçlara bağlı hafif derecede alerji ve cilt döküntüleri, enfeksiyon ortaya çıkabilir.
- Nadiren ıkınma hissini ortadan kaldırarak doğum süresinin uzatabilir.
- İşlem sonrası idrar yapmada geçici zorluklar yaşanabilir.
- Çocuğun doğumu gecikebilir ve bebeğin oksijenlenmesinde sıkıntı olabilir.
Sonuçta sizin ve bebeğinizin sağlığı için hangi doğum şeklinin olacağına, size doğumu yaptıracak olan doğum doktorunuzla karar vermeniz en doğru seçim olacaktır.
